Mar
Endüstri 4.0 ve iş modellerini yeniden tanımlayan Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi, sadece iş hayatına değil günlük hayatın da içine girmeye başladı. Yeni sanayi devrimini yakalayabilmek için bu teknolojileri çok hızlı benimsemek gerekiyor.
Endüstri 4.0 ve Arttırılmış Gerçeklik (AR) alanındaki uygulamalar sürekli yeni boyutlar kazanıyor. Bütün üretim süreçlerine dahil olmaya başlayan bu kavramlar bir yandan üretim verimliliğini arttırırken bir yandan yaratıcı yeni fikirlerin doğmasına yol açıyor.
Artırılmış Gerçeklik (AR), gerçek dünyaya ait çevresel unsurların, bilgisayar kaynaklı grafik, video, GPS vb veriler ile zenginleştirilmesi ile oluşturulan gerçek zamanlı ve etkileşimli bir deneyim türüdür. Sanal görüntü ve grafikler, gerçek dünya görüntülerinin üzerine çeşitli yazılım ve donanımlar vasıtasıyla eklenerek, gerçeklikten kopmadan ama aynı zamanda mevcut gerçeklikte zenginleştirerek yepyeni bir deneyim türü yaratmaktadır.
Çok karıştırılan iki teknoloji, Artırılmış Gerçeklik (AR) ve Görsel Gerçeklik (VR) arasında fark bulunmaktadır. Artırılmış gerçeklik (AR), görsel gerçeklikten (VR) farklı bir kavramdır. Görsel gerçeklik (VR), gerçek dünyanın simülasyonla değiştirilmesi, Artırılmış Gerçeklik (AR) ise gerçekliğin algılanmasını eklediği özelliklerle modifiye ettiği bir teknolojidir.
AR Teknolojisinin tarihçesine bakacak olursak, Ivan Sutherland ve Bob Sproull, ilk ekranlı kaskı 1968’de yarattılar. Bu icada Demokles’in Kılıcı adını verdiler. Bu icat o zamanlar tabiki ilkel bilgisayar grafiklere sahipti, fakat görsel gerçeklik alanında yeni bir sayfa açtı. 1975’te, ABD’li bilgisayar mühendisi Myron Krueger, kullanıcıların görsel nesnelerle ilk kez etkileşime geçebilmesini sağlayan Videoplace ‘yapay gerçeklik laboratuvarını’ üretti. Kişilerin dijital eldiven veya ekranlı kask takmadan girdiği laboratuvarda, projektörler, video kameralar, özel donanımlar ve ekrana yansıtılan siluetler, bu ortama giren kişinin interaktif bir ortama ertegre olmasını sağlıyordu. Krueger, günümüzde hem görsel hem de artırılmış gerçekliğin öncülerinden kabul edilir. 1990’da, Boeing’de teknisyen olarak çalışan Tom Caudell, hızla altyapısı atılan yeni teknolojiye adını verdi: Augmented Reality. 2012 yılında ise, Google, özel projeler geliştirdiği X Laboratuvar’ında ek donanımlardan bağımsız ilk AR gözlüğü, Project Glass’ı üretti ve tüm bu gelişmeler AR Teknolojisinin yayılmasında önemli adımlar olarak tarihte yerini aldı.
AR Teknolojisi’nin sunduğu özellikler dijital dünyada eşi benzeri görülmemiş bir fayda ve eğlence sağlayabileceği gibi, geleceğin akıllı ev, araba hatta fabrikalarının inşa edilmesinde de öncü teknolojilerden biri olacaktır.
Örneğin, süpermarketlere girdiğinizde akıllı telefonunuzu ürünlerin barkoduna tuttuğunuzda, o ürünün tüm özellikleri telefonunuzun ekranına görsel olarak gelmektedir. Fabrikalarda, teknisyenler donanımları kontrol ederken ellerindeki tablet bilgisayarla, makinelere ait tüm verileri zenginleştirilmiş bir görsellikte ve canlı veriler ile beslenerek inceleyebilmektedir.
GNC Proses, endüstriyel otomasyon sektöründe faaliyet gösteren bir şirket olarak otomasyon ve yazılım çözümleri sunmaktadır. Otomasyon faaliyetleri makine ve proses otomasyonu, üretimden anlık veri toplama ve IoT çözümleri, projeye özel Scada ve HMI çözümleri olarak sıralanmaktadır. Yazılım faaliyetleri ise Arttırılmış Gerçeklik, Üretim Yönetim Sistemleri (MES), veri toplama yazılımları, Bakım ve Varlık Yönetim yazılım çözümleridir.
En temel anlamda tüm veri kaynaklarının birbiri ile haberleşmesini baz alan Endüstri 4.0’ın iki önemli bileşen olan Dikey Entegrasyon ve Arttırılmış Gerçeklik konusunda GNC Proses çözümleri mevcuttur. Dikey Entegrasyon, fabrika sistemi içindeki tüm bölüm, sistem, PLC/DCS, makine, iş terminali, cihaz ve araçları birbiri ile ilişkilendirip haberleştirme yeteneğini yükseltir. GNC Proses tarafından geliştirilmiş Pro AG Artırılmış Gerçeklik Uygulaması ise, görüntü işleme teknolojisi kullanılarak mobil cihazların (Akıllı Telefon, Tablet yada AR Gözlükleri) kamera modunda sanal nesnelerin artırılmış görsel formatta gerçek saha görüntüsü üzerinde eşleştirilmesini sağlamaktadır.
Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinden faydalanabilmek için ortamda internet erişiminin ve artırılmış gerçekliği tanımlayacak akıllı cihazların bulunması gerekmektedir. Bu koşullar gerçekleştikten sonra; Artırılmış Gerçeklik için tasarlanmış görseli Pro AG Mobil Uygulaması algılamakta ve görsel olarak zenginleştirilmiş ve canlı veriler ile beslenmiş, gerçek saha görüntüsü üzerinde yeni bir görüntü ve deneyim sunmaktadır.
AR Teknolojisi iş süreçlerini kökten değiştirecek bir teknolojidir. Firmalar, bu teknolojiyi fabrika dışına veri çıkarmak ve internete açmak olarak algılamakta ya da yeni bir teknoloji olduğu için yatırım bütçesini yüksek olarak düşünmektedir. Fakat GNC Proses tarafından geliştirilen Pro AG Uygulaması, firmaların yerel ağında çalışabilecek şekilde de kurgulanabilmekte ve ayrıca firmalara özel tasarım ve AR çözümleri esnek yatırım bütçelerinde ve satış modelleri ile sunulmaktadır.
AR teknolojisinin savunma, sanayi, sağlık, oyun, perakende, lojistik vb. gibi birçok alanda kullanım alanı olmakla beraber; endüstriyel kullanım bağlamında AR teknolojisi ile kullanıcılar sahada önemli ekipman ve makinalara ait canlı verilere daha hızlı ve daha görsel erişebilmekte; ilgili makine yada operasyonla ilgili resim, katalog, manuel, çizim, video gibi dökümanlara saha görüntüsü üzerinde inceleyebilmekte; herhangi bir arıza yada bakım operasyonunda uyarı ve yönlendirme yetenekleri ile daha hızlı çözüm yaratabilmektedir. AR teknolojisi bunun yanında tehlikeli ya da erişimin zor olduğu yerlerde de gerçek saha görüntüsü üzerinde verilere erişim imkanı sağlamaktadır.
AR Teknolojisine ilgi giderek artmaktadır. Firmalar operasyonlarını daha verimli hale getirmek ve hataları minimize etmek; bunun yanında saha personelinin verilere ve bilgiye en hızlı ve görsel erişimini sağlamak konusuna ilgi duymaktadır.
Endüstri 4.0 ya da bir başka deyişle dijital dönüşüm bir yolculuktur ve rekabette geri kalınmaması için firmaların bir an önce yeni teknolojilere önem vermesi gerekmektedir.
Gökhan Akdemir
GNC Proses
Satış Direktörü ve Kurucu Ortak